Ayakta idrar Yapmak Sakıncalı Mı?
Ayakta işemenin erkek bireyler için sağlıksız olduğu, cinsel hayatı olumsuz etkilediği ve ilerleyen zamanlarda prostat kanserine yakalanma ihtimalini artırdığı düşünülüyor bizde bu konuyu sizler için araştırdık.
Ayakta idrar yapma, doğrudan prostat oluşumunda etkisi yoktur. Ancak ayakta idrar yapma sonucu idrarın bir kısmı idrar kesesinde (mesane) kalacağı için, bu artık idrara bağlı iltihap v.s gibi şikayetler gelişir. Bu nedenle mesanede idrar bırakmamak ve tam boşalmayı sağlamak için oturarak idrar yapmak gereklidir.
Hormonal Sebepler
Prostatın gelişmesinde testosteron(erkeklik hormonu) gibi bir çok hormonun etkisi vardır. Bilhassa ergenlik çağındaki hormonal aktivite ile prostat gelişir. Erkeğin 50 yaşından sonra hormonlarında (testosteron) bir azalma meydana gelir. İşte bu hormonun eksikliği dolayısıyla prostatın belirli bölgelerine etki yapamayacağı için prostatın lopları büyür ve içerisinden geçen idrar dış kanalını sıkıştırır.
AYAKTA İDRAR YAPMAK SAKINCALI MI?
Bu konuda şimdiye kadar birçok çalışma yapılmasına rağmen güvenilirliği yüksek çalışmalar sınırlı sayıda. Bütün çalışmaların verilerini inceleyip sonuçlar ortaya koyan meta-analiz dediğimiz kanıt düzeyi en yüksek araştırma makalesi yakın zamanda yayınlandı. Yapılan araştırmalarda maksimum idrar akım hızı, idrar sonrası mesanede kalan idrar hacmi, idrar yapma süresi gibi değerler incelenmiş. Bu araştırmanın sonucuna göre genç veya henüz prostat şikayetleri başlamamış genç-orta yaş erkeklerde ayakta ve oturarak idrar yapma sırasında değerler arasında farklılık yoktur.
Prostat bezi büyüyüp idrar yolunda tıkanma yaptığı zaman hastalarda alt üriner sistem şikayetleri (örneğin idrar akımında zayıflama, sık idrara çıkma, çatallı veya dağınık işeme, idrarının tamamını tek seferde boşaltamama ve gece idrarını yapmak için uyanma) görülür. Özellikle 50 yaş üstü olan bu grup kişiler için oturur pozisyonda işeme önerilmektedir. Çünkü oturur pozisyonda daha hızlı ve daha fazla idrar yaparlar ve sonuçta mesanede daha az idrar kalır. İleri yaştaki erkekler ayakta idrar yapmaya çalıştıklarında dengelerini sağlamak için pelvik kaslarını daha fazla kasarlar ve bu durumda idrar akışı, boşaltma fonksiyonu aksar. Oturma pozisyonunda ise pelvik kaslar gevşer, mesane kası ve hatta karın kasları kasılıp daha güçlü bir akım ile daha fazla idrar boşaltılır. Ayakta idrar yapılırken gaz veya gaita (büyük abdest) kaçırma endişesiyle anal sfinkter (makatta büyük abdest kontrolünü sağlayan kas) kasılır. Bu kasılma sırasında pelvik kaslar da kasılır ve idrar akışı engellenir.
Tuvalet yapma alışkanlığı kültürel ve dini faktörlerden de etkilenir. Dinimizde ayakta idrar yapma tavsiye edilmemektedir. Bunun sebebi ayakta yaparken kıyafetlere ve etrafa sıçrayan idrardır. Ayrıca ayakta idrar yapıldığı zaman idrar kesesi tamamen boşalmayıp kalan idrar sonradan çamaşırda ıslaklık ve kirlenmeye sebep olmaktadır. İdrar borusu (üretra) arkadan öne doğru sağılarak içerde kalan idrar boşaltılabilir.
İdrar yapılacak ortamın hijyenik koşulları da çok önemlidir. Hijyenik olarak uygun ortam olmadığında ayakta idrar yapılması daha sağlıklı olabilir. Bazı ileri yaş hastalar veya diz-kalça-omurga eklem rahatsızlığı olanlar çömelemezler veya çömelmeleri önerilmez. Bu kişiler de ya oturarak veya bir desteğe dayanarak ayakta idrarlarını yapabilirler. Hatta oturma veya çömelme güçlüğü çeken bayanların ayakta idrar yapabilmelerini sağlayan özel aparatlar geliştirilmiştir.
Oturur pozisyonda işeme veya dışkılama yaparken her iki ayağın yere basması tam bir gevşeme için gereklidir. Özellikle çömelme pozisyonu sağlıklı dışkılama için önerilmektedir. Büyüklerin kullandığı klozetleri kullanmak zorunda olan çocuklar için de bu durum sorun teşkil etmektedir. Yalnızca dışkılama için değil sağlıklı bir işeme fonksiyonu için de boya uygun klozetler veya yan basamaklar kullanılmalıdır.
Sonuç olarak ileri yaş erkekler için oturarak veya çömelerek idrar yapmak sağlık açısından daha faydalıdır. Genç-orta yaş erkekler için ayakta veya oturarak idrar yapma açısından fark yoktur. İdrar yapılacak ortam ve hijyenik koşullar da idrar yapma şeklinde belirleyicidir.
Çömelerek İdrar Yapmanın Tıbbi Yararları
Çömelince karın kasları kasılır, dizler karına tazyik yaparlar; dolayısıyla mesane baskı altında kalır.
Bevletme sonucunda mesane tam boşaldığından mesanede artık idrar kalmaz; mesane tam boşalır.
Bu ise idrar yolları ve mesane taşlarının oluşmasını önlediği gibi, prostat hastalığı olanlarda şikayetlerin azalmasında da etkili olur. Çömelerek idrar yaparken hafif sol tarafa meyil edilmelidir.
İdrar yollarının anotomisine (yapısına) en uygun olan bu pozisyonda idrar yolarının ve mesanenin tam boşalması mümkün olmaktadır.
Ayakta İdrarın Zararları
•Mesanede kanser oluşumuna
•Mesanede taş teşekkülüne
•Mesane mukozası iltihabına
•Mesanede üreyen mikroplar asandan yolla (aşağıdan yukarıya diffüze olarak)böbrek iltihabına
•Prostat büyümesine
•Çok kirli şehir tuvaletlerinde paçalara bulaşan frengi ve bel soğuğu mikroplarıyla, eşinde ve çocuklarında göz frengi (göze bulaşan frengi mikrobu nedeniyle) ve bel soğukluğu hastalıkları meydana gelir.
Sonuç olarak;
Oturarak idrarını yapanlarda; mesane kendisini komşu doku ve organlara bağlayan bağlar vasıtasıyla öne doğru rotasyon yaparak idrarı dışarı taşıyan kanal deliği tam alta gelerek tam boşalma meydana gelir. Ayakta idrar yapmak, kültürümüzde ve dinimizde de belirtildiği üzere tuvalet adabına aykırıdır. Çünkü ayakta idrar yapıldığında, idrarın bir kısmı mesanede kalmakta bu da hastalıklara sebep olmaktadır. Bu durum da ibadetlerine zarar verebilir. Peygamber Efendimiz (sav) bu konuya dikkat çekmek için ikaz ve uyarıda bulunmuştur. Yoksa necaset bulaşmadan ayakta idrar yapmak günah olmaz. Bununla beraber, oturarak tuvalet ihtiyacını gidermek hem adaba uygundur hem de sağlık açısından daha faydalıdır.
Ayakta idrar yapma, doğrudan prostat oluşumunda etkisi yoktur. Ancak ayakta idrar yapma sonucu idrarın bir kısmı idrar kesesinde (mesane) kalacağı için, bu artık idrara bağlı iltihap v.s gibi şikayetler gelişir. Bu nedenle mesanede idrar bırakmamak ve tam boşalmayı sağlamak için oturarak idrar yapmak gereklidir.
Hormonal Sebepler
Prostatın gelişmesinde testosteron(erkeklik hormonu) gibi bir çok hormonun etkisi vardır. Bilhassa ergenlik çağındaki hormonal aktivite ile prostat gelişir. Erkeğin 50 yaşından sonra hormonlarında (testosteron) bir azalma meydana gelir. İşte bu hormonun eksikliği dolayısıyla prostatın belirli bölgelerine etki yapamayacağı için prostatın lopları büyür ve içerisinden geçen idrar dış kanalını sıkıştırır.
AYAKTA İDRAR YAPMAK SAKINCALI MI?
Bu konuda şimdiye kadar birçok çalışma yapılmasına rağmen güvenilirliği yüksek çalışmalar sınırlı sayıda. Bütün çalışmaların verilerini inceleyip sonuçlar ortaya koyan meta-analiz dediğimiz kanıt düzeyi en yüksek araştırma makalesi yakın zamanda yayınlandı. Yapılan araştırmalarda maksimum idrar akım hızı, idrar sonrası mesanede kalan idrar hacmi, idrar yapma süresi gibi değerler incelenmiş. Bu araştırmanın sonucuna göre genç veya henüz prostat şikayetleri başlamamış genç-orta yaş erkeklerde ayakta ve oturarak idrar yapma sırasında değerler arasında farklılık yoktur.
Prostat bezi büyüyüp idrar yolunda tıkanma yaptığı zaman hastalarda alt üriner sistem şikayetleri (örneğin idrar akımında zayıflama, sık idrara çıkma, çatallı veya dağınık işeme, idrarının tamamını tek seferde boşaltamama ve gece idrarını yapmak için uyanma) görülür. Özellikle 50 yaş üstü olan bu grup kişiler için oturur pozisyonda işeme önerilmektedir. Çünkü oturur pozisyonda daha hızlı ve daha fazla idrar yaparlar ve sonuçta mesanede daha az idrar kalır. İleri yaştaki erkekler ayakta idrar yapmaya çalıştıklarında dengelerini sağlamak için pelvik kaslarını daha fazla kasarlar ve bu durumda idrar akışı, boşaltma fonksiyonu aksar. Oturma pozisyonunda ise pelvik kaslar gevşer, mesane kası ve hatta karın kasları kasılıp daha güçlü bir akım ile daha fazla idrar boşaltılır. Ayakta idrar yapılırken gaz veya gaita (büyük abdest) kaçırma endişesiyle anal sfinkter (makatta büyük abdest kontrolünü sağlayan kas) kasılır. Bu kasılma sırasında pelvik kaslar da kasılır ve idrar akışı engellenir.
Tuvalet yapma alışkanlığı kültürel ve dini faktörlerden de etkilenir. Dinimizde ayakta idrar yapma tavsiye edilmemektedir. Bunun sebebi ayakta yaparken kıyafetlere ve etrafa sıçrayan idrardır. Ayrıca ayakta idrar yapıldığı zaman idrar kesesi tamamen boşalmayıp kalan idrar sonradan çamaşırda ıslaklık ve kirlenmeye sebep olmaktadır. İdrar borusu (üretra) arkadan öne doğru sağılarak içerde kalan idrar boşaltılabilir.
İdrar yapılacak ortamın hijyenik koşulları da çok önemlidir. Hijyenik olarak uygun ortam olmadığında ayakta idrar yapılması daha sağlıklı olabilir. Bazı ileri yaş hastalar veya diz-kalça-omurga eklem rahatsızlığı olanlar çömelemezler veya çömelmeleri önerilmez. Bu kişiler de ya oturarak veya bir desteğe dayanarak ayakta idrarlarını yapabilirler. Hatta oturma veya çömelme güçlüğü çeken bayanların ayakta idrar yapabilmelerini sağlayan özel aparatlar geliştirilmiştir.
Oturur pozisyonda işeme veya dışkılama yaparken her iki ayağın yere basması tam bir gevşeme için gereklidir. Özellikle çömelme pozisyonu sağlıklı dışkılama için önerilmektedir. Büyüklerin kullandığı klozetleri kullanmak zorunda olan çocuklar için de bu durum sorun teşkil etmektedir. Yalnızca dışkılama için değil sağlıklı bir işeme fonksiyonu için de boya uygun klozetler veya yan basamaklar kullanılmalıdır.
Sonuç olarak ileri yaş erkekler için oturarak veya çömelerek idrar yapmak sağlık açısından daha faydalıdır. Genç-orta yaş erkekler için ayakta veya oturarak idrar yapma açısından fark yoktur. İdrar yapılacak ortam ve hijyenik koşullar da idrar yapma şeklinde belirleyicidir.
Çömelerek İdrar Yapmanın Tıbbi Yararları
Çömelince karın kasları kasılır, dizler karına tazyik yaparlar; dolayısıyla mesane baskı altında kalır.
Bevletme sonucunda mesane tam boşaldığından mesanede artık idrar kalmaz; mesane tam boşalır.
Bu ise idrar yolları ve mesane taşlarının oluşmasını önlediği gibi, prostat hastalığı olanlarda şikayetlerin azalmasında da etkili olur. Çömelerek idrar yaparken hafif sol tarafa meyil edilmelidir.
İdrar yollarının anotomisine (yapısına) en uygun olan bu pozisyonda idrar yolarının ve mesanenin tam boşalması mümkün olmaktadır.
Ayakta İdrarın Zararları
•Mesanede kanser oluşumuna
•Mesanede taş teşekkülüne
•Mesane mukozası iltihabına
•Mesanede üreyen mikroplar asandan yolla (aşağıdan yukarıya diffüze olarak)böbrek iltihabına
•Prostat büyümesine
•Çok kirli şehir tuvaletlerinde paçalara bulaşan frengi ve bel soğuğu mikroplarıyla, eşinde ve çocuklarında göz frengi (göze bulaşan frengi mikrobu nedeniyle) ve bel soğukluğu hastalıkları meydana gelir.
Sonuç olarak;
Oturarak idrarını yapanlarda; mesane kendisini komşu doku ve organlara bağlayan bağlar vasıtasıyla öne doğru rotasyon yaparak idrarı dışarı taşıyan kanal deliği tam alta gelerek tam boşalma meydana gelir. Ayakta idrar yapmak, kültürümüzde ve dinimizde de belirtildiği üzere tuvalet adabına aykırıdır. Çünkü ayakta idrar yapıldığında, idrarın bir kısmı mesanede kalmakta bu da hastalıklara sebep olmaktadır. Bu durum da ibadetlerine zarar verebilir. Peygamber Efendimiz (sav) bu konuya dikkat çekmek için ikaz ve uyarıda bulunmuştur. Yoksa necaset bulaşmadan ayakta idrar yapmak günah olmaz. Bununla beraber, oturarak tuvalet ihtiyacını gidermek hem adaba uygundur hem de sağlık açısından daha faydalıdır.
Sosyete Karadeniz ~ Sosyete Sözler ~ Sosyete Trend ~ Sosyete Travel
Görüş Ve Düşüncelerinizi Yoruma Yazıp Diğer Kullanıcılarımızla Paylaşabilirsiniz
Görüş Ve Düşüncelerinizi Yoruma Yazıp Diğer Kullanıcılarımızla Paylaşabilirsiniz
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorum yaparken:
1. İçerik konusuyla alakalı olmasına özen gösterin.
2. Aktif link bırakmayın. (Hemen silinir!)
3. Yazım ve dil bilgisi kurallarına uymaya çalışın lütfen.
Konu ile ilgili olmayan sorularınız için ise Blogger Yardım veya İletişim sayfalarını kullanınız.